Ο Πευκιάς και η «Διαχείρισή» του
του Νώντα Κατσούλα
Τους «ειδικούς» τους χρειαζόμαστε για να γιατρέψουμε το Δάσος
και όχι για να εκδώσουν το πιστοποιητικό θανάτου του.
Με αφορμή την προσβολή του Πευκιά από την «βαμβακίαση» και την κινητοποίηση πολιτών του Ξυλοκάστρου για τη σωτηρία του, επανήλθε στην επικαιρότητα η (μη) εφαρμογή της Διαχειριστικής Μελέτης του Πευκιά.
Όλοι τώρα θυμήθηκαν τη «Διαχειριστική» που εκπόνησε ο Δήμος με ορίζοντα δεκαετίας (2004-2013) και παρέμενε ξεχασμένη σε κάποιο συρτάρι. Όλοι σήμερα ομνύουν στο όνομά της και ζητούν την εφαρμογή της.
Κάποιοι αγνοούσαν και την ύπαρξή της ακόμη, κάποιοι τη διάβασαν μόλις τώρα, κάποιοι ούτε που ξέρουν τι λέει, αλλά βρήκαν ευκαιρία να αντιπολιτευτούν τη δημοτική αρχή, κάποιοι νομίζουν ότι ανακάλυψαν την Αμερική.
Κάποιοι άλλοι κάνουν έρευνες να βρουν πως βγήκε από το συρτάρι η μελέτη και έφτασε στα χέρια ενός πολίτη, ο οποίος δε σεβάστηκε το «απόρρητο», την παρουσίασε δημόσια και (το χειρότερο) τη διένειμε σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Για όλα αυτά τα τραγελαφικά που συμβαίνουν σ΄αυτό τον τόπο, ενώ το δάσος κινδυνεύει, έχω να κάνω τις παρακάτω παρατηρήσεις:
• Από το 1995 πολίτες του Ξυλοκάστρου κινητοποιήθηκαν με αφορμή παρεμβάσεις εντός του Πευκιά, που αλλοίωναν τον χαρακτήρα του Αισθητικού Δάσους.
• Μεταξύ των άλλων, αίτημα των πολιτών ήταν η εκπόνηση νέας Διαχειριστικής Μελέτης, αφού η υπάρχουσα θα έληγε το 1998.
• Η τότε Δημοτική Αρχή αντέδρασε στις κινητοποιήσεις των πολιτών (όλες οι εξουσίες αντιδρούν), αλλά «συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις».
• Το Δασαρχείο Ξυλοκάστρου δήλωσε αδυναμία να εκπονήσει τη νέα Διαχειριστική.
• Πρόταση, να ανατεθεί στο ΕΘΙΑΓΕ αποδείχθηκε ανεδαφική, αφού το ίδρυμα απέρριψε σχετικό αίτημα του Δήμου.
• Προτάσεις διαχείρισης που παρουσιάστηκαν από μελετητές και απορρίφθηκαν ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο και από την τότε Δημοτική Αρχή, ως μη συμβατές με τον Πευκιά.
• Το χρονικό διάστημα από το 1998 (χρόνος λήξης της υπάρχουσας μελέτης) έως το 2004 (χρόνος έγκρισης της νέας μελέτης), ο Πευκιάς έμεινε ουσιαστικά χωρίς επιστημονική Διαχείριση.
• Το 2004 εγκρίνεται από τη νέα Δημοτική Αρχή η νέα μελέτη διαχείρισης και έως το 2009 ελάχιστα από τα προβλεπόμενα έχουν εφαρμοστεί.
• Εξαίρεση αποτελεί ο καθαρισμός του Δάσους (2003), από τον τότε αρμόδιο Αντιδήμαρχο κ. Παπαστελλάτο, αφού ο Πευκιάς είχε μετατραπεί σε απέραντο σκουπιδότοπο – μπαζότοπο.
• Το 2007 ο Δήμος ματαιώνει αεροψεκασμό για την πιτυοκάμπη (κάμπια), μεγάλο εχθρό του Πευκιά, λόγω έλλειψης χρημάτων (3.000€) !!!
• Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν τη μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή μέτρων για τον Πευκιά και τα προβλήματά του, που στο μεταξύ γίνονται τεράστια ενώ νέοι κίνδυνοι τον απειλούν.
• Η μελέτη 6 χρόνια μετά την δημοσίευσή της, απαιτείται να επικαιροποιηθεί και να εμπλουτιστεί με νέα στοιχεία από τα σημερινά δεδομένα και νέους τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων.
• Συγκεκριμένα η ενότητα «Κίνδυνοι» και ειδικότερα το κεφάλαιο για την Marchalina hellenica είναι ανεπαρκές. Όταν γράφτηκε, η απειλή δεν ήταν τόσο έντονη, η βαμβακίαση δεν είχε εξαπλωθεί σε μεγάλο τμήμα του δάσους και δεν είχαν προσβληθεί τόσα πολλά δένδρα. Ο αφυπνισμένος Δήμος Ξυλοκάστρου προσπαθεί να αντιμετωπίσει τώρα το πρόβλημα της βαμβακάδας με ξέπλυμα των δένδρων, τοποθέτηση ταινιών στους κορμούς του, υλοτόμηση και απομάκρυνση των νεκρών δένδρων και κλάδων. Το πρόβλημα χρήζει επαναπροσέγγισης μετά την τραγική εξέλιξη που ζούμε σήμερα.
Συγκεκριμένα θα πρέπει :
• Να περιφρουρηθεί ο Πευκιάς και ολόκληρη η γύρω περιοχή από εμβολιασμούς μελισσοκόμων με το φλοιομυζητικό έντομο Marchalina hellenica. Να εφαρμοστεί ο νόμος με κάθε αυστηρότητα στους παραβάτες που αγνοούν ή αδιαφορούν για τις καταστροφικές οικολογικές συνέπειες των πράξεών τους.
• Να ληφθεί υπ’ όψιν και να αξιοποιηθεί η εμπειρία άλλων Δήμων, που αντιμετώπισαν ή απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τη βαμβακάδα (αυτοί ασχολούνται από χρόνια με το πρόβλημα). Επίσης του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και του πορίσματος του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, σχετικά με την αποτελεσματικότητα μίγματος αιθέριων ελαίων, που χρησιμοποιήθηκε.
• Να εξεταστούν τα αποτελέσματα της εφαρμογής πλυσίματος με νερό των πεύκων. Η μέθοδος έχει κριθεί από ειδικούς ότι δεν είναι πολύ αποτελεσματική, καθώς διευκολύνει την εγκατάσταση παράσιτων στα δένδρα, ενώ ωθεί τα έντομα να εποικίσουν άλλα δένδρα. Πρόσφατα σε ημερίδα του Δήμου (24-5-2009) απορρίφθηκε από ειδικό (Πετράκης) και η αποδοτικότητα των ταινιών με συγκολλητικές ουσίες τις οποίες τοποθετεί ο Δήμος στους κορμούς των πεύκων. Απαραίτητη κρίνεται πάντως η απόσυρση από το έδαφος της βαμβακάδας, γιατί τα νεαρά έντομα εποικίζουν και πάλι τα δένδρα.
• Να εξετασθεί σοβαρά η βιολογική καταπολέμηση με ψεκασμό των πεύκων με φυτικά έλαια από θυμάρι και σχίνο, που κάνει το έντομο να μην αναγνωρίζει τον τροφικό ξενιστή (πεύκο), αλλά δεν επηρεάζει τους φυσικούς εχθρούς του, με αποτέλεσμα το έντομο να εγκαταλείπει σταδιακά το δένδρο. Από την εφαρμογή του βιολογικού ψεκασμού δεν ενοχλείται κανένας οργανισμός, ενώ δεν γίνεται θανάτωση του εντόμου, παρά μόνο απομάκρυνσή του.
• Να δοκιμαστεί, πειραματικά η εφαρμογή του «Κοκτέιλ Πετράκη» με ψεκασμό ορισμένων προσβεβλημένων πεύκων και να αξιολογηθούν τα αποτελέσματά της.
• Να δοκιμαστεί η βιολογική αντιμετώπιση, δηλαδή η χρησιμοποίηση εντομοφάγων, που τρέφονται και αναπτύσσονται από την Marchalina hellenica. Είναι γνωστοί στους ειδικούς οι φυσικοί εχθροί του εντόμου, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (υπό τον όρο να μην αποτελέσουν αιτία δημιουργίας άλλων προβλημάτων).
• Να εφαρμοστεί η φύτευση δενδρυλλίων, που να προστατεύονται από εντομολογικούς εχθρούς, για άμεση αποκατάσταση και η δημιουργία φυτωρίου χαλεπίου Πεύκης για μελλοντική δενδροφύτευση.
Οι παραπάνω προτάσεις είναι συμβατές με το Αισθητικό Δάσος και δεν έρχονται σε αντίθεση με τη συνθήκη της Βαρκελώνης.
Η οικολογική προσέγγιση είναι η μοναδική απάντηση στο πρόβλημα της ριζικής διατάραξης της οικολογικής ισορροπίας του Πευκιά.
Θεωρίες που διατυπώθηκαν από «δασοφιλοσόφους» περί «αυτοΐασης» και περί «ανεξάντλητης δύναμης της φύσης», διαψεύδονται από την ίδια τη πραγματικότητα. Θεωρίες περί «βεβαίου θανάτου» του δάσους από αυτή ή άλλη αιτία, δεν επιτρέπεται ούτε καν να διατυπώνονται και αν διατυπωθούν, πρέπει να καταδικάζονται. Τους «ειδικούς» τους χρειαζόμαστε για να γιατρέψουμε το Δάσος και όχι για να εκδώσουν το πιστοποιητικό θανάτου του.
Ο ΠΕΥΚΙΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΩΘΕΙ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΓΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ.
ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 